Myśląc o podstawowych sprzętach AGD, które powinny być obecne w kuchni, początkowo wskazuje się takie urządzenia jak lodówka, piekarnik i płyta grzewcza. Dysponując większą ilością wolnego miejsca do zagospodarowania, do takiego zestawu można jeszcze dopisać zmywarkę i tzw. małe AGD, czyli czajnik, toster czy ekspres do kawy. Często zapomina się o urządzeniu, które może być sprytnie schowane, by nie psuć ogólnego wyglądu kuchni. Chodzi o sprzęt szczególnie doceniany przez użytkowników, dzielących kuchnię z salonem czy posiadających aneks kuchenny. Mowa oczywiście o okapie kuchennym.
Czy warto kupować okap? Czy lepiej potraktować go jako zbędny gadżet i w trakcie remontu kuchni odłożyć jego zakup na dalszy plan? A może okap należy postrzegać w kategorii „konieczny element wyposażenia kuchni”? Jest jeszcze trzecia opcja – okap poza swoją podstawową funkcją, może z powodzeniem odgrywać rolę dekoracyjną, np. jeśli użytkownik zdecyduje się na złoty okap wyspowy, czyli montowany bezpośrednio nad wyspą kuchenną, na której usytuowana jest płyta grzewcza. Zaskoczenie i nutka zazdrości w oczach osób odwiedzających tak zaaranżowane mieszkanie będą gwarantowane!
To, że okap powinien znajdować się w każdej kuchni jest więc oczywiste. Kwestią do zastanowienia jest rozplanowanie układu mebli i sprzętów AGD – montaż okapu jest od niej całkowicie zależny. Dodatkowe tematy do dyskusji to wysokość, na jakiej znajdzie się okap, jego budowa (okap skośny, okrągły czy najczęściej spotykany – prosty) oraz kolor - tutaj producenci postanowili dopasować swój asortyment do zmieniających się trendów i poza standardową opcją, czyli czarny i srebrny (inox) okap, proponują również modele w odcieniach bieli, złota, a nawet różu. Dodatkowo konsument może wybrać okap w kolorze matowym (warto wyróżnić tutaj markę Franke i linię okapów Smart Deco, które występują aż w siedmiu matowych odcieniach) lub w błysku. Taki okap doskonale sprawdzi się w kuchniach otwartych na salon. O tym, jaki okap wybrać do mieszkania, decyduje wiele czynników, omówionych szczerzej w dalszej części artykułu. Aby maksymalnie ułatwić podjęcie decyzji, na podstawie opinii użytkowników, stworzony został ranking najlepszych okapów, który obejmuje topowe modele urządzeń. Warto się z nim zapoznać!
Kluczowe jest zrozumienie sposobu działania i przeznaczenia tych dwóch urządzeń, aby podczas późniejszego montażu sprzętu w domu, nie być niepotrzebnie zaskoczonym. Choć okap i pochłaniacz wyglądają podobnie i na pierwszy rzut oka ciężko jest wskazać cechy różniące te urządzenia, tak pod względem funkcjonalnym owa różnica jest znaczna. Okap kuchenny podłączany jest do przewodu wentylacyjnego, komina lub na zewnętrz za pomocą specjalnej rury. Generalnie chodzi o to, aby zachować otwarty obieg powietrza – zanieczyszczenia zgromadzone w okolicy kuchenki, ciepłe i wilgotne powietrze wraz z zapachem przygotowywanych potraw wciągane są przez wyciąg i transportowane na zewnątrz budynku. Z kolei sposób działania pochłaniacza kuchennego oparty jest na pracy filtrów węglowych, pochłaniających wszelkie zapachy, tłuszcz i nadmiar pary wodnej uwalnianej podczas gotowania. W tym przypadku wytwarzany jest zamknięty obieg powietrza – pochłaniacz nie jest podłączony do wentylacji, więc oczyszczone na filtrze powietrze wraca do pomieszczenia. Aby wspomóc prawidłową cyrkulację powietrza, zaleca się regularne otwieranie okien i drzwi. Jest to metoda radzenia sobie z uciążliwymi zapachami stosowana najczęściej w kuchniach w mieszkaniach w bloku. Zarówno okap, jak i pochłaniacz można określić wspólnym mianem - wyciąg. Warto dodatkowo wspomnieć, że każdy okap może pełnić funkcję pochłaniacza – jest to zależne jedynie od możliwości technicznych urządzenia i jego specyfikacji. Subiektywny ranking najlepszych okapów skupia się na wyciągach ogółem.
Wybierając okap do kuchni, należy doprecyzować swoje plany – czy ma to być okap kuchenny do zabudowy, czy wolnowiszący. Następnym krokiem będzie wybór miejsca, gdzie okap będzie zamontowany (przyścienny, podszafkowy, sufitowy lub blatowy). Sam montaż jest niesamowicie istotny, ponieważ może mieć realny wpływ na emitowany poziom hałasu podczas pracy wyciągu. Z rankingu wynika, że dobry okap do kuchni powinien posiadać, obok podstawowego wyposażenia i standardowych funkcjonalności, oświetlenie LED, które ułatwia korzystanie z urządzenia wieczorami lub w nocy. Dodatkowym parametrem istotnym dla kupujących jest klasa energetyczna.
Wśród TOPowych modeli najczęściej występują okapy podszafkowe, okapy do zabudowę, które nie rzucają się w oczy i w łatwy sposób można je wkomponować w tło wnętrza. Niemniej, całkiem popularne są również okapy przyścienne i wyspowe.
Asortyment wyciągów kuchennych dostępnych na rynku jest bardzo szeroki, chociażby dlatego, że wielu producentów ma tego rodzaju sprzęt AGD w swojej ofercie. Do znanych marek zajmujących się wprowadzaniem okapów do sprzedaży należą: Amica, Akpo, Electrolux, Samsung, Bosh, Falmec, Bosch, Elica, Ciarko, Globalo, Gorenje, Teka, Faber czy Franke. Również takie sklepy branżowe jak IKEA czy Castorama posiadają w swojej ofercie okapy i pochłaniacze. Każda z tych firm stawia na sprawdzone przez siebie technologie, które ułatwiają codzienne korzystanie z konkretnych sprzętów. Mnogość producentów specjalizujących się w okapach kuchennych, wiąże się z wysoką konkurencyjnością. Ta z kolei wymaga od marek kreatywności, ciągłego proponowania nowych rozwiązań i coraz ciekawszego designu (czego najlepszym przykładem są okapy występujące w wielu kolorach lub kształtach). Ostatecznie, niezależnie od tego, jaka marka okapu zostanie wybrana, wszystkie urządzenia tego typu charakteryzują się takim samym przeznaczeniem – ich nadrzędnym zadaniem jest efektywne oczyszczanie powietrza. Różnice pomiędzy propozycjami różnych producentów dotyczą głównie sposobu montażu i usytuowania okapu. Wyróżnia się więc następujące typy okapów kuchennych:
okap wyspowy - popularność tego rodzaju okapu rośnie najszybciej; wiąże się to z rozwijającym się trendem otwierania kuchni na salon, wspólnego przygotowywania posiłków i traktowania wyspy kuchennej jako łącznika pomiędzy dwoma pomieszczeniami; okap wyspowy wyposażony jest w odpowiednie elementy konstrukcyjne, które pozwalają na prawidłowy i bezpieczny montaż urządzenia; okap nad wyspą kuchenną to okap sufitowy, ponieważ nie ma możliwości przymocowania wyciągu do żadnej ściany. Okap wyspowy występuje w trzech konfiguracjach – może być okrągły (tuba), prostokątny (prostopadłościan) lub w kształcie odwróconej litery T (w zależności od modelu – z prostym lub zakrzywionym „daszkiem”); poza wiadomą funkcją pochłaniacza, taki okap pełni też istotną funkcję dekoracyjną – szczególnie popularne są metaliczne, złote okapy, które wyglądem przypominają raczej ekskluzywną ozdobę niż sprzęt AGD; cena okapu nad wyspę kuchenną to ok. 1000 zł i więcej;
okap podszafkowy - montaż takiego okapu odbywa się na spodzie wiszącej szafki kuchennej, która znajduje się bezpośrednio nad płytą grzewczą; standardowo występuje w wymiarach: 30 cm, 60 cm i 90 cm; aby zintensyfikować efektywność pracy okapu, warto żeby był trochę większy niż powierzchnia płyty – w tym celu część producentów postawiło na okap wysuwany (okap teleskopowy), który daje możliwość wysunięcia teleskopowego przodu okapu, aby zwiększyć jego powierzchnię chłonną. Niewątpliwą zaletą okapu podszafkowego jest fakt, że jest on praktycznie niewidoczny i sprawdza się w przypadku typowej kuchni pod zabudowę. Dodatkowo zajmuje tylko część powierzchni szafki, więc ze spokojem można wykorzystać pozostałą przestrzeń na przechowywanie różnych drobiazgów czy akcesoriów; zazwyczaj okap podszafkowy nie jest połączony z przewodem wentylacyjnym i pełni funkcję pochłaniacza;
okap blatowy - ten rodzaj wyciągu można uznać za swego rodzaju nowość na rynku sprzętów AGD, ponieważ montaż okapu odbywa się w zupełnie innym miejscu niż w przypadku tradycyjnego okapu kuchennego; jak nazwa wskazuje okap blatowy znajduje się w blacie obok płyty grzewczej, co znacznie skraca dystans pomiędzy tymi urządzeniami i przekłada się na wydajniejsze pochłanianie pary wodnej. Okap blatowy jest rozwiązaniem niezwykle praktycznym, ale również estetycznym, ponieważ z łatwością wkomponuje się w każdy styl aranżacji kuchni. Tego typu okapy występują w dwóch wersjach – jako okap montowany na blacie (mogą być dodatkowo wysuwane powyżej płyty, aby efektywniej „łapać” zanieczyszczenia) lub okap zintegrowany z płytą (model wbudowany już w płytę i stanowiący jej integralną część). Zastanawiając się, jaki okap blatowy kupić, na pewno warto zwrócić uwagę na cenę urządzenia – jest to niewątpliwie jeden z droższych rodzajów wyciągów i może kosztować nawet 6000 zł (w wersji zintegrowanej z płytą).
okap przyścienny - najpopularniejszy rodzaj wyciągu, pasujący do większości kuchni; jak sama nazwa wskazuje, okap mocuje się do ściany, na której umieszczona jest płyta grzewcza. Zaletą okapu przyściennego jest stosunkowo niewielka głębokość (ok. 40 – 50 cm) i dobry stosunek jakości do ceny. Tradycyjny okap przyścienny występuje w kształcie prostokąta, natomiast coraz częściej spotyka się modele okrągłe, przypominające tubę; zamieszczony poniżej ranking uwzględnia dobre okapy tego typu;
Zdarza się, że mieszkanie nie jest dostosowane pod względem technicznym do montażu okapu, który będzie transportował zanieczyszczone powietrze na zewnątrz. Brak możliwości połączenia wyciągu z przewodem wentylacyjnym czy kominem, nie powoduje, że mieszkańcy są skazani na wdychanie zapachów towarzyszących przygotowywaniu posiłków. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje pochłaniacz kuchenny. Dobry pochłaniacz wyposażony w wysokiej jakości filtry powinien sprawnie oczyścić powietrze w kuchni. Jakie filtry do okapu czy pochłaniacza kupić?
filtr węglowy do okapu – warto zauważyć, że aktywny filtr węglowy jest niezbędny do prawidłowej pracy pochłaniacza niepodłączonego do wentylacji, ponieważ jest to jedyna bariera, która zatrzymuje „nieświeże” powietrze i je oczyszcza. Proces oczyszczania odbywa się dzięki kulkom węgla aktywnego, usuwającego nieprzyjemne zapachy. Dodatkowo węgiel pochłania wilgoć pochodzącą z wytworzonej podczas gotowania pary wodnej. Warto pamiętać, że filtr węglowy wymaga regularnej wymiany, zazwyczaj co 3 miesiące. Koszt filtra to od 30 zł do 120 zł.
filtr przeciwtłuszczowy do okapu – jego rolą jest zatrzymywanie tłuszczu i innych większych zabrudzeń, powstałych podczas gotowania; może występować jako filtr jednorazowego użytku (np. fizelinowy), który podlega wymianie co 2-3 miesiące lub filtr wielokrotnego użytku (metalowy, aluminiowy) wymagający regularnego czyszczenia;
Większość okapów charakteryzuje się podobnymi funkcjonalnościami, z których główną jest oczywiście wydajne usuwanie zanieczyszczeń (np. drobinek tłuszczu) i pary wodnej powstałej podczas obróbki termicznej żywności, tj. gotowania, smażenia czy pieczenia. W związku z różną budową urządzeń, mogą się one różnic wymiarami, kształtem czy całkowitą mocą. Kluczowe jest ustalenie, czy do potrzeb użytkownika, generalnego stylu wykończenia kuchni i dostępności powierzchni, bardziej będzie pasował okap wolnowiszący, okap do zabudowy czy może okap blatowy. Warto zwrócić uwagę, czy w pomieszczeniu jest możliwość połączenia z przewodem wentylacyjnym i w jakiej odległości od płyty grzewczej znajduje się komin (im bliżej, tym krótsza rura będzie potrzebna do połączenia okapu z kominem). Jeśli chodzi o samą rurę, jest to jeden z tych przedmiotów, które są niezbędne w domu, ale ich wygląd pozostawia często wiele do życzenia. W przypadku kuchni wykonywanej pod zabudowę, warto zorientować się, czy stolarz ma pomysł na ukrycie takiej rury. Z kolei, w przypadku kiedy nie ma możliwości połączenia wyciągu z wentylacją, wtedy jedyną możliwością jest zakup pochłaniacza z filtrem węglowym. Należy przy tym pamiętać, że zaleca się częste otwieranie drzwi i okien w mieszkaniu (szczególnie w kuchni), aby ułatwić cyrkulację i dostarczyć świeże powietrze do domu. Na co jeszcze zwrócić uwagę, decydując się na kupno okapu? Do najistotniejszych parametrów należą:
Przy wyborze okapu do kuchni należy dostosować możliwości okapu do pomieszczenia, w którym na się znajdować. Jeśli urządzenie będzie zamontowane w kuchni otwartej na salon, gdzie domownicy spotykają się, żeby porozmawiać czy pooglądać ulubiony serial, wtedy słusznym rozwiązaniem będzie cichy okap, który pochłonie większość oparów i zanieczyszczeń, nie generując przy tym zbyt wiele hałasu. Natomiast, kiedy kuchnia jest zamknięta i przeznaczona wyłącznie do przygotowywania posiłków, głośność okapu nie będzie najistotniejszym parametrem. O wiele ważniejsza będzie jego wydajność. Dobry okap powinien odpowiadać użytkownikom pod względem wizualnym. Mimo pojawiających się na rynku różnokolorowych modeli, najczęściej wybierane są czarne i metalowe okapy.
Odpowiednia odległość pomiędzy płytą grzewczą a okapem jest konieczna do utrzymania efektywności pracy wyciągu. Standardowo zaleca się, aby w przypadku płyty elektrycznej zachować co najmniej 60 cm dystansu, a płyty gazowej – 75 cm. Zazwyczaj producent zamieszcza w instrukcji obsługi informację o preferowanej odległości. Jeśli montaż dotyczy okapu podszafkowego, warto zapoznać się z taką instrukcją już na etapie wieszania szafek, ponieważ późniejsze możliwości manewru są ograniczone. Najbardziej „elastyczny” pod względem montażu jest okap wolnowiszący – przyścienny lub sufitowy.
Aby mieć pewność, że okap działa tak, jak powinien, należy dbać o regularne czyszczenie filtrów. W przypadku filtrów węglowych konieczna jest ich wymiana (zgodnie z zaleceniem producenta), natomiast filtry aluminiowe poddaje się działaniu zmywarki do naczyń (jeśli producent rekomenduje taki sposób czyszczenia) lub myciu ręcznemu pod bieżącą wodą. Na okapie gromadzą się głównie drobinki tłuszczu, dlatego najłatwiej będzie użyć do czyszczenia środków zwalczających tłuszcz, np. płynu do naczyń w połączeniu z ciepłą wodą.